Ngành vật lý thiên văn vừa nhận được trái ngọt sau chặng đường dài - lần đầu tiên, ta chụp được ảnh hố đen vũ trụ. Có thể nói, đây là bằng chứng duy nhất về sự tồn tại của hố đen, tính đến thời điểm hiện tại.
Ngay khi bức ảnh về hố đen vũ trụ xuất hiện, lịch sử ngành khoa học chính thức phân làm hai giai đoạn: trước và sau tấm ảnh thời đại này. Và không ít người ngỡ ngàng khi nhìn hố đen thực tế so với phim ảnh trước đó.
Vậy làm thế nào để có thể “bắt trọn khoảnh khắc” của một vật thể nuốt trọn mọi thứ ánh sáng? Và sau đây là lời giải thích.
Kính thiên văn Chân trời Sự kiện EHT không nhìn thẳng vào hố đen mà chụp những quầng sáng xung quanh miệng hố đen – vùng chân trời sự kiện, ánh sáng phát ra khi vật chất vượt qua vùng ranh giới chết người, chỉ đi không trở lại. Khí gas tại vùng chân trời sự kiện nóng lên hàng tỷ độ, tạo ra một quầng có tên "bóng của hố đen". Thuyết tương đối của Einstein đã dự đoán sự tồn tại của khu vực này.
Bằng sự kết hợp của một loạt đài thiên văn đặt khắp thế giới và đội ngũ hơn 200 người, ta đã có được kết quả:
Hố đen nằm tại trung tâm thiên hà Messier 87 – gọi tắt là M87, cách ta tới 53 triệu năm ánh sáng. Nó có khối lượng gấp 6,5 tỷ lần Mặt Trời, kích cỡ xấp xỉ Dải Ngân hà của chúng ta. Theo ước tính, nó rộng 1,5 ngày ánh sáng, tức 38 tỷ km. Đây là một trong những hố đen "nặng" nhất ta từng quan sát.
Hình ảnh được tạo thành bằng công nghệ thiên văn vô tuyến. Một loạt những đài thiên văn vô tuyến bắt lấy tín hiệu bằng những chảo ăng-ten lớn, kết hợp tất cả những đài thiên văn tham gia nghiên cứu, ta sẽ có một "con mắt" nhìn lên trời có kích cỡ tương đương với cả hành tinh. Dữ liệu được tổng hợp lại, tạo nên một trong những hình ảnh quan trọng nhất lịch sử ngành thiên văn học.
Tại buổi họp báo, giáo sư Sheperd Doeleman tuyên bố: "Ta đã đạt được thành tựu mà một thế hệ trước, ta đã nghĩ rằng điều này bất khả thi". "Đột phá trong công nghệ, khả năng liên lạc giữa các đài quan sát hàng đầu thế giới, và những thuật toán tiên tiến đã mở ra một cánh cửa mới để ta quan sát hố đen", ông tự hào nói. "Đội ngũ cũng đang lập nên hình ảnh của hố đen khổng lồ nằm tại trung tâm Dải Ngân hà".
Điều đáng ngạc nhiên là hố đen ở cách ta 53 triệu năm ánh sáng lại dễ nhìn hơn Sagittarius A, hố đen nằm giữa Dải Ngân hà. Nhưng dù sao đây cũng là một thành tựu đáng ăn mừng của ngành khoa học thế giới.
Xem thêm:
